Ένα φυσικό στάδιο προς την αυτονομία
Το κόψιμο της πάνας δεν είναι «εκπαίδευση» — είναι ένα φυσικό εξελικτικό βήμα προς την αυτονομία. Δεν είναι αγώνας δρόμου, αλλά μια όμορφη ευκαιρία να μάθει το παιδί να ακούει και να εμπιστεύεται το σώμα του.
Πότε είναι έτοιμο το παιδί;
Συνήθως γύρω στα 2 – 3 έτη, αλλά το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό. Σημάδια ετοιμότητας:
• Μπορεί να ανεβοκατεβάζει το παντελόνι του.
• Δείχνει ενδιαφέρον για το γιογιό ή για το πώς πηγαίνουν οι «μεγάλοι».
• Μπορεί να παραμείνει στεγνό για αρκετή ώρα.
• Αντιλαμβάνεται πότε «θέλει».
Αν δεν δείχνει ακόμα έτοιμο, απλώς περιμένετε λίγο. Η πίεση συνήθως φέρνει άγχος ή πισωγυρίσματα.
Πρακτικά βήματα
1. Εισάγετε το γιογιό με φυσικό τρόπο. Αφήστε το παιδί να το εξερευνήσει, χωρίς υποχρέωση.
2. Χρησιμοποιήστε θετικά λόγια. Μικρές φράσεις όπως «μπράβο που δοκίμασες!» ενισχύουν την αυτοπεποίθησή του.
3. Ντυθείτε πρακτικά. Εύκολα ρούχα για να μπορεί να πηγαίνει μόνο του.
4. Αποδεχθείτε τα “ατυχήματα”. Είναι μέρος της διαδικασίας – όχι αποτυχία.
Και αν κάνει πισωγύρισμα;
Αν το παιδί ξαναζητήσει πάνα, ειδικά μετά από αλλαγές (μετακόμιση, νέο αδερφάκι, σχολείο), μην ανησυχήσετε. Δείχνει ότι χρειάζεται λίγη ασφάλεια ξανά. Με αγάπη και σταθερότητα, θα προχωρήσει.
Η διακοπή της πάνας δεν είναι απλώς πρακτικό ζήτημα — είναι βήμα προς την αυτογνωσία και την αυτοπεποίθηση.
Δεσύπρη Κλειώ
Παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας

